اسماعيل اميرخيزي، نويسنده و از رجال انقلاب مشروطه ايران

زندگي
اسماعيل اميرخيزي، در سال ۱۲۹۴ ق در محله اميرخيز تبريز متولد شد. از آغاز نهضت مشروطه‌خواهي، به جمع آزادي‌خواهان پيوست و در انجمن ايالتي آذربايجان، به سمت نماينده شهر اردبيل شركت كرد. پس از آنكه كار بين انجمن ايالتي و شاه به جنگ انجاميد، انجمن ايالتي او را به عنوان منشي ستارخان، در ظاهر، و مستشاري او، در باطن، معين كرد. وي در دستگاه اين سردار ملي عاملي موثر بود و در بسياري از موارد ستارخان جز به اشاره او، اقدامي نمي‌كرد.



در طول مدت قيام شيخ محمد خياباني، اميرخيزي به قيام پيوست و با پيشنهاد خياباني به عضويت هيئت مديره قيام درآمد. اميرخيزي در طول مدت قيام (۱۷ فروردين ۱۲۹۹ ش الي ۲۲ شهريور ۱۲۹۹ ش) از ياران و مشاوران خياباني بود. اميرخيزي در سال ۱۳۲۶ ش به سمت بازرس عالي وزارت فرهنگ انتخاب گرديد.

وي در تيرماه ۱۳۲۸ ش بازنشسته شد و سرانجام در روز ۲۷ بهمن ماه ۱۳۴۴ ش در تهران درگذشت.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
آثار :

اميرخيزي در زمينه‌هاي ادبي و تاريخي، آثاري از خويش برجاي نهاده‌است:

1- تصيح بوستان سعدي.
2- قطعات منتخب زبان فارسي.
3- تصيح ديوان عنصري.
4- قيام آذربايجان و ستارخان.
5- تاريخ فرهنگ و ادب آذربايجان (چاپ نشده).
6- قصايد و اشعار، كه بيشتر در مجله ارمغان منتشر شده‌است.
7- مقالات كه بيشتر در مجله وحيد منتشرشده‌است.
8- قيام آذربايجان در انقلاب مشروطيت ايران