حيدر عباسي در سال ۱۳۲۲ در شهر مراغه به دنيا آمد. تحصيلات ابتدايي و متوسطه را در مراغه و تحصيلات عالي را در دانشگاه آذرآبادگان با اخذ ليسانس زبان و ادبيات انگليسي به پايان رساند.

استادحيدر عباسي شاعر تواناي شهر مراغه كه در اشعار خود باريشماز تخلص مي كند نمونه يك انسان كامل بوده و اين بزرگمرد به 6 زبان انگليسي-فرانسه-روسي-عربي-تركي و فارسي اشراف كامل دارند و در زمينه هنر نقاشي و خوشنويسي نيز جزو اساتيد به شمار مي روندوخالقٍ آثار ارزشمندي چون ترجمه مثنوي معنوي و نهج البلاغه به زبان تركي مي باشد همچنين شاعربيش از ده كتاب نفيس شعر ونمايشنامه تركي نوشته است . باريشماز شاعر (نفرت ) نام دارد ودر تمام آثارش به اين نكته اشاره كرده است در هر حال آثار باريشماز سرشار از فولكولورغني اذربايجان است و استاد يحيي شيدا آثار وي را دايره المعارف تركي ميداند.درزير اسامي كتابها و چند اثر از استاد تقديم شما عزيزان مي گردد.

علينقي انصاري گرمرودي از علما و فضلا و خوشنويسان قرن۱۳و۱۴قمري و برادرزاده موتمن الملك گرمرودي است كه دو يادگار از ايشان يافتم.يكي از آنها تاليف كتابي عربي است و ديگري نسب نامه موتمن الملك گرمرودي.

.(متاسفانه التصاق عكس مقدور نشد)

سيّدمحمّد ابراهيم متخلص به (مأذون) و معروف به ميرزا مأذون، شاعر برجسته و عارف وارسته  عشاير جنوب، بالاخص ايل قشقايي، فرزند سيدعليرضا است. پدرش در سنه 1209 هجري قمري (مطابق با1173 شمسي)، همراه دو تن از عموهايش به نامهاي سيدمحسن و سيد غلامحسين، از كهكيلويه، جلاي وطن كرده و در ايل قشقايي به شغل منشي گري و مكتبداري پرداخته اند.

سادات شيخ هابيل، از نسل امامزاده يحيي، مدفون در روستاي شيخ هابيل، واقع در70 كيلومتري شمال دهدشت،  هستند.(منبع : محمد نادري دره شوري)

مَحمَت نُصرَت معروف به عَزيز نَسين نويسنده، مترجم وطنزنويس اهل

تركيه است پس از خدمت افسري حرفه‌اي، نسين سردبيري شماري گاهنامه طنز را عهده‌دار شد. ديدگاه‌هاي سياسي او منجر به چند بار به زندان رفتن شد. بسياري از آثار نسين به هجو ديوانسالاري و نابرابري‌هاي اقتصادي در جامعهٔ وقت تركيه اختصاص دارند. آثار او به افزون از ۳۰ زبان گوناگون ترجمه شده‌اند. بسياري از داستان‌هاي كوتاه او را ثمين باغچه بان واحمد شاملو  رضاهمراه وصمد بهرنگي به فارسي ترجمه كرده‌اند.

در سال‌هاي پاياني زندگي، عزيز نسين به مبارزهٔ روزافزون با آن‌چه ناداني و افراطي گري ديني مي‌خواند پرداخت. او به آزادي بيان و حق انتقاد بدون چشم‌پوشي از اسلام معتقد بود. بعد از فتواي خميني براي قتل سلمان رشدي نسين ترجمهٔ كتاب آيات شيطاني را آغاز كرد. اين مهم منجر به مورد هدف قرار گرفتن وي از سوي گروه‌هاي افراطي اسلامي شد. در ۱۹۹۳ هتلي را در شهر سيواس آتش زدند و سبب مرگ ۳۷ نفر در واقعهٔ كشتار سيواس شدند. خود نسين از اين جريان جان سالم بدر برد.

داستان‌هاي عزيز نسين گاه به صورت جدا و بيرون از مجموعه‌هاي خود و گاه در قالب اصلي كتاب‌ها به فارسي ترجمه شده‌اند. از داستان‌هايي كه به فارسي ترجمه شده مي‌توان به اين داستان‌ها اشاره كرد: پخمه، حقه‌باز، خري كه مدال گرفت، زن بهانه‌گير، عروس محله، گردن‌كلفت ، يك خارجي در استانبول، نابغه هوش، مگر تو مملكت شما خر نيست؟، خانه‌اي روي مرز، داماد سرخانه، چگونه حمدي فيل دستگير مي‌شود؟، غلغلك، زن وسواسي، موخوره، مرض قند، طبق مقررات، گروهك كرامت و گروهك سلامت، و شارلاتان.

كتاب‌ها و آثار عزيز نسين در قالب اصلي خود كه در تركيه انتشار يافته‌است از اين قرار استداستان كوتاه

• Geriye Kalan (چيزهاي بجامانده، ۱۹۴۸)
• İt Kuyruğu (دم سگ، ۱۹۵۵)
• Yedek Parça (قطعه يدكي، ۱۹۵۵)
• Fil Hamdi (حمدي فيل، ۱۹۵۵)
• Damda Deli Var (ديوانه‌اي روي بام، ۱۹۵۶)
• Koltuk (صندلي دسته‌دار، ۱۹۵۷)
• Kazan Töreni (مراسم ديگ، ۱۹۵۷)
• Toros Canavarı (هيولاي توروس، ۱۹۵۷)
• Deliler Boşandı (ديوانه‌ها طلاق گرفتند، ۱۹۵۷)
• Mahallenin Kısmeti (قسمت محله، ۱۹۵۷)
• Ölmüş Eşek (خر مرده، ۱۹۵۷)
• Hangi Parti Kazanacak (كدام حزب مي‌برد؟ ۱۹۵۷)
• Havadan Sudan (حرف از اينجا و آن‌جا، ۱۹۵۸)
• Bay Düdük (آقاي سوت، ۱۹۵۸)
• Nazik Alet (دستگاه حساس، ۱۹۵۸)
• Gıdıgıdı (غلغلك، ۱۹۵۹)
• Aferin (آفرين، ۱۹۵۹)
• Kördöğüşü (دعواي كور، ۱۹۵۹)
• Mahmut ile Nigar (محمود و نگار، ۱۹۶۰)
• Gözüne Gözlük (عينك چشمانت، ۱۹۶۰)
• Ah Biz Eşekler (آه، ما خرها، ۱۹۶۰)
• Yüz Liraya Bir Deli (يك ديوانه براي صد ليره، ۱۹۶۱)
• Biz Adam Olmayız (ما آدم نمي‌شويم، ۱۹۶۲)
• Bir Koltuk Nasıl Devrilir (چطور مي‌شود حكومت را برانداخت، ۱۹۶۱)
• Sosyalizm Geliyor Savulun (برويد كنار! سوسياليسم دارد مي‌آيد، ۱۹۶۵)
• İhtilali Nasıl Yaptık (چطور شورش كرديم؟ ۱۹۶۵)
• Rıfat Bey Neden Kaşınıyor (رفعت بيگ چطور خودش را در دردسر انداخت، ۱۹۶۵)
• Yeşil Renkli Namus Gazı (گاز سبزرنگ ناموس، ۱۹۶۵)
• Bülbül Yuvası Evler (خانه‌هاي مثل لانه بلبل، ۱۹۶۸)
• Vatan Sağolsun (سر وطن سلامت، ۱۹۶۸)
• Yaşasın Memleket (زنده‌باد ميهن، ۱۹۶۹)
• Büyük Grev (اعتصاب بزرگ، ۱۹۷۸)،
• Hayvan Deyip Geçme (به حيوان فحش نده، ۱۹۸۰)
• Yaşım Merhaba ‏70‎ ‏(۷۰سالگي‌ام، سلام!، ۱۹۸۴)
• Kalpazanlık Bile Yapılamıyor (حتي جعل هم نمي‌شود كرد، ۱۹۸۴)
• Maçinli Kız İçin Ev (خانه‌اي براي دختر ماچين، ۱۹۸۷)
• Gülmece Öyküleri (داستان‌هاي طنز، ۲۰۰۱).

 رمان

• Kadın Olan Erkek (مردي كه زن شد، ۱۹۵۵)
• Gol Kralı Sait Hop Sait (آقاي گل، سعيد، بپر بالا، سعيد!، ۱۹۵۷)
• Erkek Sabahat (زيبايي مردانه، ۱۹۵۷)
• Saçkıran (طاسي، ۱۹۵۹)
• Zübük (زوبوك، ۱۹۶۱)
• Şimdiki Çocuklar Harika (بچه‌هاي امروزي معركه‌اند، ۱۹۶۷)
• Surname (لقب، ۱۹۷۶)
• Tek Yol (تنها راه، ۱۹۷۸).

(متوفي1260 هجري قمري)

شيخ ميرزا محمد حسن فرزند محمد ولي بيگ ،از علما و شعرار اماميه، علوم اوليه و سطوح را نزد علماي تبريز فرا گرفت و بعد به قزوين رفت و در آنجا علوم فقه و اصول و حديث را از شهيد ثالث و ملا محمد برغاني فرا گرفت و سپس در سال 1244 قمري (همزمان با عقد معاهده ي تركمانچاي) به كربلا مهاجرت كرد و به حوزه ي درس شريف العلما مازندراني حائري (متوفي1246 قمري) پيوست و بعد از فوت استادش به ايران بازگشت.آثار به جاي مانده از شيخ محمد حسن عبارتند از: ترجمه ي جلد سيزدهم بحارالانوار علامه مجلسي به فارسي كه آن را به نام محمد شاه قاجار ترجمه كرده است و مكررا به چاپ رسيده، شرح قصيده ي برده بو صيري (متوفي656قمري همزمان با فتح بغداد به دست هلاكو خان سردار مغول ) ،قصيده اي بي نقطه در مدح خاندان عصمت و طهارت (ع) سروده و مولي شيخ علي بن عليرضا خويي خاك مرداني ولدياني (متوفي 1350 قمري) آن را تخميس نموده و سپس شرح كرده است .نسخه اي به خط شارح در كتابخانه ي سيد جلال محدث اورموي موجود بوده است و نيز ديوان شعري در مدح و رثاي  ائمه اطهار (ع).

منابع:

نام آوران اورميه ،صص66-67

دايرة المعارف تشيع،جلددوم ، ص 287

مشاهير علمي فرهنگي آذربايجان غربي، ص 134

http://urmuyurdu.mihanblog.com/post/42

هامي آزاده ائلين شاعيري وار                                  

من اسير ئللرين آه... شاعيري يم

حبيب ساهرين بويوك باباسي اوز عائله سي ايله بيرليك ده ميانانين ((ترك)) كنديندن كؤچوب تبريزين((سرخاب)) محله سينده يورد سالميشدي. ساهر 1282نجي گونش ايلي نين ياز فصلينده ((سرخاب)) محله سينده آنادان اولور. حبيب اوشاق ايكن، آتاسي تبريزين قانلي بير بلواسيندا اؤلدورولور و بئله ليكده بوتون عائله سي چوخ آغير ياشاييشا معروض قالير.

معاصر گونئي آذربايجان ادبياتي‌نين نثر قوْلو، قوْجامان يازيچيميز گنجعلي صباحي‌نين آدي ايله باغلي‌دير. آذربايجان ديلي و ادبياتي اوزره آكادميك تحصيل آلديغي اوچون،  ديل و ادبياتين اينجه‌ليك‌لريني و بديعي خصوصيتلريني دريندن بيلن، دوْغما خلقي‌نين معنوي عالميني ياخشي تانييان، جمعيتين داخلينده‌كي قايدا- قانونلاري، اجتماعي و سياسي مبارزه‌ده‌  اؤيره‌نن قوْجامان اديب، اؤز دؤرو شرايطيني گؤستر‌ن پارلاق نثر اثرلري‌نين مولفي اوْلموشدور. بو اثرلر، اجتماعي قورولوشون گئرچك‎ليكلري‌نين شفاف بير بديعي گوزگوسو اوْلماقلا برابر، اجتماعي ايسته‌يين جوابي كيمي، اديبين صنعت يؤنونو قاباريق شكيلده نمايش ائتديره بيلميشدير.

  ميرزا علي اكبر طاهرزاده، متخلص به صابر، متولد 1241 ش 300 ماه مه 1862( در شماخي ، بنيانگذار شعر واقع گراي آذربايجان و شاعر طنز پرداز چيره دست، بدون ترديد يكي از برجسته ترين و بزرگترين شعراي طنز سراست كه شعر و قلمش هردو به مفهوم واقعي ، در خدمت مردم ستم كشيده و رنج ديده و در دفاع از آزادي و عدالت اجتماعي قرار داشت.

ايل لرجه قاباخ، ايله بوء زامان،  

تبريزي دوتور قارا بير دومان!                                 

يالتاق لار اولور يوردومدا ساكين،                           

ايشغال اولوري هر بير اماكين،                              

اوروس سربازي سيل كيمي آخير،                      

يوردومو آلير،                                                         

بير نئچه مدّت اؤلكه مده قالير،                            

قهرمان تبريز آليشيب يانير،                                    

(ارك عليشاه) قانا بولانير،                                    

دؤنرگه دؤنور، جاوانلار اولور!                                    

قوجا آنالار اؤزلرين دوور،                                          

آتالاري نين قامتي سولور،                                        

اؤرك لر اوء چاغ غمينن دولور.                 

آذربايجانين ايگيت سربازي، ميلّي سرداري،             

قياما قالخير،                                                        

سؤيله يير آن دم: ستّارام ال لر،                               

ظولم بايراقين اوت لارام ال لر،                              

باقير خانينان ال، اله ورير،                                   

ممّد عمواوغلي، توتون چي اوغلي،                        

حوسينِ باغبان، ميرزا هاشم خان،                       

علي ميسونان، حيدر عمواوغلي،                                          

ثقه الاسلام، سيد حوسين خان،                                

توركي داواچي، علي بادامچي،                                

شخ ممّد خياباني، نورا... خان يكاني،                          

مهدي كوزه كناني، حوسين خان مارالاني،         

بخشعلي خان يكاني، خازن خياباني،                         

ميرزا احمد تبريزي، اسماعيل اميرخيزي،      

اميرحشمت نيساري، ميرزا محمود سلماسي،              

ستّار خانا سس وريب،                                          

هاممي سي جاندان كئچيب،                                   

يالتاق لاري بوغدولار،                                        

دوشمن لري قيرديلار،                                          

اؤز جان لارين ورديلر،                                       

آزادليغي آلدي لار.

http://bilalguneyli.miyanali.com/28