آذربايجان سن سن منيم

حورييتيم شأن شؤهرتيم

آدين منيم اؤز آديمدير

سن سيز منيم نه قيمه تيم

آذربايجان آذربايجان

ياشا ياشا آذربايجان

نفسيميز بابك لرين

صابيرلرين گور نفسي

ماهنيميزدا ياشار بيزيم

بابالارين آياق سسي

آذربايجان آذربايجان

ياشا ياشا آذربايجان

بيز تاريخا سيغينماديق

دونه ن واريق بو گون واريق

بيز گئچميشه گووه نره ك

گله جه يي آدديملاريق

آذربايجان آذربايجان

ياشا ياشا آذربايجان

تورك آدليملار كيتابي

پي دي اف فرمتينده و اولچوسو بير مگا اولان كيتاب سيز اوچون حاضيردير

ايندير

مَحمَت نُصرَت معروف به عَزيز نَسين نويسنده، مترجم وطنزنويس اهل

تركيه است پس از خدمت افسري حرفه‌اي، نسين سردبيري شماري گاهنامه طنز را عهده‌دار شد. ديدگاه‌هاي سياسي او منجر به چند بار به زندان رفتن شد. بسياري از آثار نسين به هجو ديوانسالاري و نابرابري‌هاي اقتصادي در جامعهٔ وقت تركيه اختصاص دارند. آثار او به افزون از ۳۰ زبان گوناگون ترجمه شده‌اند. بسياري از داستان‌هاي كوتاه او را ثمين باغچه بان واحمد شاملو  رضاهمراه وصمد بهرنگي به فارسي ترجمه كرده‌اند.

در سال‌هاي پاياني زندگي، عزيز نسين به مبارزهٔ روزافزون با آن‌چه ناداني و افراطي گري ديني مي‌خواند پرداخت. او به آزادي بيان و حق انتقاد بدون چشم‌پوشي از اسلام معتقد بود. بعد از فتواي خميني براي قتل سلمان رشدي نسين ترجمهٔ كتاب آيات شيطاني را آغاز كرد. اين مهم منجر به مورد هدف قرار گرفتن وي از سوي گروه‌هاي افراطي اسلامي شد. در ۱۹۹۳ هتلي را در شهر سيواس آتش زدند و سبب مرگ ۳۷ نفر در واقعهٔ كشتار سيواس شدند. خود نسين از اين جريان جان سالم بدر برد.

داستان‌هاي عزيز نسين گاه به صورت جدا و بيرون از مجموعه‌هاي خود و گاه در قالب اصلي كتاب‌ها به فارسي ترجمه شده‌اند. از داستان‌هايي كه به فارسي ترجمه شده مي‌توان به اين داستان‌ها اشاره كرد: پخمه، حقه‌باز، خري كه مدال گرفت، زن بهانه‌گير، عروس محله، گردن‌كلفت ، يك خارجي در استانبول، نابغه هوش، مگر تو مملكت شما خر نيست؟، خانه‌اي روي مرز، داماد سرخانه، چگونه حمدي فيل دستگير مي‌شود؟، غلغلك، زن وسواسي، موخوره، مرض قند، طبق مقررات، گروهك كرامت و گروهك سلامت، و شارلاتان.

كتاب‌ها و آثار عزيز نسين در قالب اصلي خود كه در تركيه انتشار يافته‌است از اين قرار استداستان كوتاه

• Geriye Kalan (چيزهاي بجامانده، ۱۹۴۸)
• İt Kuyruğu (دم سگ، ۱۹۵۵)
• Yedek Parça (قطعه يدكي، ۱۹۵۵)
• Fil Hamdi (حمدي فيل، ۱۹۵۵)
• Damda Deli Var (ديوانه‌اي روي بام، ۱۹۵۶)
• Koltuk (صندلي دسته‌دار، ۱۹۵۷)
• Kazan Töreni (مراسم ديگ، ۱۹۵۷)
• Toros Canavarı (هيولاي توروس، ۱۹۵۷)
• Deliler Boşandı (ديوانه‌ها طلاق گرفتند، ۱۹۵۷)
• Mahallenin Kısmeti (قسمت محله، ۱۹۵۷)
• Ölmüş Eşek (خر مرده، ۱۹۵۷)
• Hangi Parti Kazanacak (كدام حزب مي‌برد؟ ۱۹۵۷)
• Havadan Sudan (حرف از اينجا و آن‌جا، ۱۹۵۸)
• Bay Düdük (آقاي سوت، ۱۹۵۸)
• Nazik Alet (دستگاه حساس، ۱۹۵۸)
• Gıdıgıdı (غلغلك، ۱۹۵۹)
• Aferin (آفرين، ۱۹۵۹)
• Kördöğüşü (دعواي كور، ۱۹۵۹)
• Mahmut ile Nigar (محمود و نگار، ۱۹۶۰)
• Gözüne Gözlük (عينك چشمانت، ۱۹۶۰)
• Ah Biz Eşekler (آه، ما خرها، ۱۹۶۰)
• Yüz Liraya Bir Deli (يك ديوانه براي صد ليره، ۱۹۶۱)
• Biz Adam Olmayız (ما آدم نمي‌شويم، ۱۹۶۲)
• Bir Koltuk Nasıl Devrilir (چطور مي‌شود حكومت را برانداخت، ۱۹۶۱)
• Sosyalizm Geliyor Savulun (برويد كنار! سوسياليسم دارد مي‌آيد، ۱۹۶۵)
• İhtilali Nasıl Yaptık (چطور شورش كرديم؟ ۱۹۶۵)
• Rıfat Bey Neden Kaşınıyor (رفعت بيگ چطور خودش را در دردسر انداخت، ۱۹۶۵)
• Yeşil Renkli Namus Gazı (گاز سبزرنگ ناموس، ۱۹۶۵)
• Bülbül Yuvası Evler (خانه‌هاي مثل لانه بلبل، ۱۹۶۸)
• Vatan Sağolsun (سر وطن سلامت، ۱۹۶۸)
• Yaşasın Memleket (زنده‌باد ميهن، ۱۹۶۹)
• Büyük Grev (اعتصاب بزرگ، ۱۹۷۸)،
• Hayvan Deyip Geçme (به حيوان فحش نده، ۱۹۸۰)
• Yaşım Merhaba ‏70‎ ‏(۷۰سالگي‌ام، سلام!، ۱۹۸۴)
• Kalpazanlık Bile Yapılamıyor (حتي جعل هم نمي‌شود كرد، ۱۹۸۴)
• Maçinli Kız İçin Ev (خانه‌اي براي دختر ماچين، ۱۹۸۷)
• Gülmece Öyküleri (داستان‌هاي طنز، ۲۰۰۱).

 رمان

• Kadın Olan Erkek (مردي كه زن شد، ۱۹۵۵)
• Gol Kralı Sait Hop Sait (آقاي گل، سعيد، بپر بالا، سعيد!، ۱۹۵۷)
• Erkek Sabahat (زيبايي مردانه، ۱۹۵۷)
• Saçkıran (طاسي، ۱۹۵۹)
• Zübük (زوبوك، ۱۹۶۱)
• Şimdiki Çocuklar Harika (بچه‌هاي امروزي معركه‌اند، ۱۹۶۷)
• Surname (لقب، ۱۹۷۶)
• Tek Yol (تنها راه، ۱۹۷۸).

مراسم گراميداشت ياد صفر قهرمانيان در برلين آلمان


سه شنبه ١٢ آذر ١٣٨١
صفرخان در سال ١٣٠٠ شمسي (٨١ سال پيش) در روستاي شيشوان عجب شير ، كه سبز
وخرم در كنار درياچه اروميه و در دامن رودخانه پر آب قالا چاي آرميده است
، به دنيا آمد. نام مادرش ،گوهر تاج وپدرش محمد حسين بود. به علت فقدان
مدرسه در محل زندگي بالاجبار مدت ٧سال پيش ميرزاها وملا هاي ده گلستان
وبوستان وازاين قبيل خواند. خودش ميگويد "... به علت اينكه زبانم تركي
بود،چيزي ازآنها عايدم نشد." پس از آن وارد مدرسه اي در عجب شير شد ولي
تنها توانست دوره ابتدايي را به پايان برد صفر نوجوان براي گذران زندگي
خانواده به كار كشاورزي پرداخت. درآن موقع بخش زيادي از حاصل كار دهقانان
نصيب مالكان ميشد، دولت وژاندارم هاهم حامي آنها بودند. مالكين عملا صاحب
اخيتار جان و مال وناموس دهقانان محسوب ميشدند. صفرخان خود گفته است:
"... امروزظلم وستم وتجاوز به ناموس ،فردا خبر از دردهاي ديگر، هر شب ما
با درد تازه اي سر به بالين ميگذاشتيم واين رنج هاي روحي بود كه آنروز ها
مرا به مبارزه عليه اين بي عدالتي ها كشاند."

جهانگيرخان افشار ارشلو

(نام آوران اورميه)

جهانگير خان پسر ارشد فتحعلي خان افشار ارشلو بود. در سال 1174 قمري كه كريم خان زند براي براندازي حكومت فتحعلي خان به آذربايجان آمد و پس از شكست و دستگيري فتحعلي خان به سال 1176 قمري او و دو پسرش جهانگير خان و رشيد خان و جمعي از بستگان آن ها را با خود به اصفهان برد و با كشتن فتحعلي خان به سال 1177 قمرر در قمشه (شهر رضا) دو پسر او را با خود به شيراز برد . در سال 1190 قمري حكمي در جهت حكومت جهانگير خان بر اورميه و بر كناري امام قلي خان قاسملوي افشار را خواسته شد . ولر اين حكم عملي نشده و پس از مرگ كريم خان به سال 1193 قمرر و به روي كار آمدن «زكي خان » برادر مادري وي ، پسران فتحعلي خان و جمعي از افشاريان مقيم اصفهان بر عليه او دست به شورش ميزنند ولي در نهايت دستگير و به دستور زكي خان كشته ميشوند. كه در منابع مختلف تعداد كشته شدگان بين 11 تا 20 نفر در تغيير بوده است .

حاضيرلايان: ائلمان اورمو اوغلو

منابع :

(بر گرفته شده از كتاب نام آوران اورميه)

نام آوران اورميه، صص 65-66

شرح حال رجال ايران، جلد سوم، صص 75-74

تاريخ رجال ايران، جلد ششم، صص61-58

وبلاگ اورمو يوردو

آذربايجان ميلي ايستيقلال حركاتي نين و شرقين ايلك جمهوريتي آذربايجان دئموكراتيك جومهوريتي نين تمل داشيني قوران؛ حياتي، زنگين حاديثه لرله دولو بير داستانا چئوريلن، اؤلومسوز ليدئر محمد امين رسولزاده 1884، يانوارين 31-ده باكي نين نووخاني كندينده آنادان اولموشدور.

آتاسي دين خاديمي اولسا دا،حياتا آچيك گؤزله باخميش، مكتب ياشينا چاتميش اوغلونو شرعيت درسلريني دئييل دونيوي علملر اؤيرنمه يه يؤنلنديرميشدير. اونون،اوغلونو مشهور پئداقوق ج.م قنيزاده نين مودير اولدوغو ايكينجي " روس-موسلمان " مكتبينه قويماسي گله جك موتفككيرين طالعيينده موهوم رول اويناميشدير. بوراني بيتيرديكدئن سونرا م.ا. رسولزاده اؤز تحصيليني باكي تئخنيكي مكتبينده،روس ديلينده داوام ائتديرميشدير. اونون اينقيلابي فعاليتي نين ايلك دؤورو ده محض بو دؤوره تصادوف ائدير. 1902-جي ايلده 17 ياشيندا اولان م.ا. رسولزاده " موسلمان گنجليك " تشكيلاتيني ياراتميشدير. بو ييرمي عصرده آذربايجاندا روس موستملكه سينه قارشي موباريزه آپاران ايلك سياسي تئشكيلات ايدي. بير آز سونرا " موسلمان دئموكراتيك " موساوات " جمعيتي " ادي ايله گيزلي فعاليت گؤسترن بو تشكيلاتين بير قولو دا ايراندا قورولموش و بورادا باشلايان مشروطه اينقيلابينا ايستيقامت وئريجي رهبر قوووه يه چئوريلميشدير.م.ا. رسولزاده ادبي ياراديجيليغا دا بو ايللرده باشلاميش، " موخممس " آدلي ايلك " شرقي روس " قزئتينده چاپ اولونموشدور.1904-جو ايلين آخيرلاريندا " هوممت " تشكيلاتي يارانميشدير و بو تشكيلاتين بانيلريندن بيري ده م.ا. رسولزاده اولموشدور.تشكيلاتين " همت " آدلي قزئتي ده چاپ ائديلميش و بو قزئتين ناشيرلريندن بيري ده م.ا.رسولزاده اولموشدور. 1906-جي ايلدن قزئت " تكامول " آدي ايله چيخير. همين ايللرده باكي نئفت معدنلرينه و آذربايجانين آيري آيري بؤلگه لرينه اينقيلابي اينتيباهنامه لرين، قزئتلرين چاتديريلماسي دا رسولزاده نين ادي ايله باغليدير.موعين مودت او " ايرشاد " قزئتي نين مووققتي رئداكتورو اولموشدور. 1907-جي ايلده چيخميش گله جگين بؤيوك بسطكاري او. حاجيبيووون " تورك-روس و روس-تورك لوغتي " كيتابي نين دا ناشيري م.ا. رسولزاده اولوب.1908-جي ايل دئكابرين 5-ده م.ا. رسولزاده نين " قارانليقدان ايشيغا " آدلي پيئسي صحنه يه قويولدو.پيئسين آنا خطي اويانيش و ايستيقلال حركاتي نين تبليغي تشكيل ائديردي. او اؤزونون بو اثري ايله آذربايجانا موختاريت شوعاري فيكريني يايماغا باشلاميش وئ روس چاريزم اوسول ايداره سي ايستيبداديني ييخماغا چاغيريردي.بو اثردن باشقا م.ه. رسولزاده نين همين ايلده يازديغي " ناگاهان بلا " اثري واردير.1908-جي ايلين آخيريندا م.ه. رسولزاده چار اوسول-ايداره سي طرفيندن اونون حبسي تهلوكه سي ايله علاقه دار اولاراق باكيني ترك ائده رك ايرانا يولا دوشور. او،ايراندا شاهليق اوسول ايداره سينه قارشي باشلاميش مشروطه اينقيلابي نين رهبرلريندن بيري اولور. م.ا. رسولزاده تبريزده خالقيميزين ميللي قهرماني ستترخان و سيلاحداشلاري ايله گؤروشور.جنوبي آذربايجا نين شهر و كندلريني گزير، اؤز دوغما خالقينين آجيناجاقلي وضعيتيني ياخيندان موشاهيده ائدير. بو موشاهيده لر سونرالار اونون ياراديجيليغينا دا تاثير ائدير.چار حؤكومتي ايرانداكي اينقيلابي حركاتدان قورخويا دوشه رك،اونون رهبرلريندن بيري اولان م.ا. رسولزادني اؤلكه دن چيخارماغي شاهليق اوسول ايداره سيندن طلب ائدير.م.ا.رسولزاده تعقيبلردن ياخا قورتارماق اوچون ايستامبولا موهاجيرت ائدير. او،توركييه نين پايتاختيندا هميئرليلري علي بي حوسئينزاده و احمد بي آغايئوله گؤروشموش، يوسيفبي آكچوراوغلو ، زييا گؤكالپ و باشقا گؤركملي عاليملرله ياخينليق ائتميشدير.1911-جي ايلده فعاليته باشلايان " تورك يوردو " درگيسي نين فعال يازارلاريندان اولموشدور. اونون بو درگيده بير نئچه مقاله سي چاپ اولونموشدور. بونلاردان " ايران توركلري " مقاله سي داها چوخ ماراق دوغورور.1913-جو ايلده رومانوولارين 300 ايلليگي ايله علاقه لي عفوي-اومادان سونرا باكييا قاييدير.او، هله ايستامبولدايكن اونون گؤستريشي ايله كئچميش هوممتچيلر طرفيندن اساسي قويولموش " موساوات " پارتيياسينا داخيل اولموش و اونون رهبرلريندن بيري اولموشدور.1914-جو ايل سئنتيابرين 16-دا شاعير.ژورناليست ويازيچي الابباس مونزيبين رئداكتورلوغو ايله آيدا ايكي دفعه چيخان " ديريليگين " درگيسي نين ايلك سايي چاپدان چيخدي. رسولزاده نين " ديريليك ندير؟ " آدلي باش مقاله سي درگيني ايدئياسيني موعينلشديرير و خالقيميزي ميللي اويانيشا چاغيريردي.م.ا. رسولزاده 1915-جي ايلين آوقوستوندان " آچيق سؤز " قزتيني نشر ائدير كي، بو دا گيزلي فعاليت گؤسترن " موساوات " پارتيياسي نين اورقاني ايدي.1917-ده فئورال بورژوا اينقيلابي باش وئردي.بؤيوك روس ايمپئريياسي داغيلماغا اوز قويموشدو. اسن آزادليق مئهي موستملكه حاليندا اينله مكده اولان خالقلاردا اؤز موستقيل دؤولتلريني قورماق هوه سي قالديرميشدي.1917يجي ايلين ايكينجي ياريسيندا " موساوات " پارتيياسي ايله " تورك عدم مركزيت " پارتيياسي بيرلشيب " تورك عدمي مركزيتي پارتيياسي " موساوات " آدي آلتيندا چيخيش ائتمه يه باشلادي.اونون شؤعبه لري نينكي آذربايجا نين بوتون بولگه لرينده،همچنين اوكراينا،گورجوستان،روسييا،توركيستان و ايرانين بير چوخ شهرلرينده تشكيل ائديلميشدي.1917-جي ايل اوكتيابرين 26-دان 31-نه دك 500 نوماينده نين ايشتيراكي ايله باكيدا طنطنه لي شكيلده كئچيريلن " تورك عدمي مركزيتي پارتيياسي " موساوات " اين بيرينجي قورولتايي كئچيريلدي و رسولزاده همين قورولتايدا مركزي كوميته نين صدري سئچيلميشدير. همين دؤور خالقيميزين تاريخينه ميللي آذربايجان حركاتي كيمي داخيل اولموشدور.1918-جي ايلين مايين 26-سيندا زاقافقازييا سئيمي داخيلي چكيشمه لر نتيجه سينده داغيلدي.همين آيين 27-ده موختليف پارتييالارين عوضولريندن عيبارت ميللي شورا ياراندي و م.ا. رسولزاده سس چوخلوغو ايله ميللي شورا نين صدري سئچيلدي.1918-جي ايلين مايين 28-ده بوتون اؤلكه لرين راديوستانسييالاري و قزئتلري آذربايجان ايستيقلاليتيني بوتون دونيايا يايديلار، م.ا. رسولزاده نين قوردوغو آذربايجان دئموكراتيك جومهوريتي نين عؤمرو قيسا جمعي 23 آي اولماسينا باخماياراق آذربايجان خالقينا موستقيلليگين شيرين داديني دادديردي. بو دؤولتين روس كوممونيست ايمپئريياسي طرفيندن سقوطا يئتيريلديگيندن،1920 ايلين آپرئليندن دا ايكينجي موسقيلليك دؤوروموزه دك آذربايجان خالقي او ايستيقلالين عشقييله ياشادي.

http://www.oyanish.arzublog.com

حيدرخان عمواوغلي مشهور به حيدر برقي كه نام اصليش تاري ويرديوف (خداداد) بود، در سال (۱۸۸۰م) در شهر سلماس از پدري به نام علي اكبر افشار و مادري به نام زهرا خانم  متولد شد. 

حيدرخان عمواوغلي مشهور به حيدر برقي كه نام اصليش تاري ويرديوف (خداداد) بود، در سال ۱۲۵۹ ه.ش (۱۸۸۰م) در شهر سلماس از پدري به نام علي اكبر افشار و مادري به نام زهرا خانم متولد شد.

پدرش علي‌اكبر افشار، طبيب بود. مشهدي علي‌اكبر را مردم عمو خطاب مي‌كردند. به همين خاطر حيدرخان به عمواوغلي شهرت يافت. او مردي دل‌سوز ومهربان بود و در ميان مردم نفوذ بسيار داشت. وي درسال ۱۲۶۵ ه.ش (۱۸۸۶م) به علت فشارهاي ماموران دولتي همراه خانواده اش در شهر الكساندرپل (لنيناكان) در ارمنستان مقيم شد. 

(متوفي1260 هجري قمري)

شيخ ميرزا محمد حسن فرزند محمد ولي بيگ ،از علما و شعرار اماميه، علوم اوليه و سطوح را نزد علماي تبريز فرا گرفت و بعد به قزوين رفت و در آنجا علوم فقه و اصول و حديث را از شهيد ثالث و ملا محمد برغاني فرا گرفت و سپس در سال 1244 قمري (همزمان با عقد معاهده ي تركمانچاي) به كربلا مهاجرت كرد و به حوزه ي درس شريف العلما مازندراني حائري (متوفي1246 قمري) پيوست و بعد از فوت استادش به ايران بازگشت.آثار به جاي مانده از شيخ محمد حسن عبارتند از: ترجمه ي جلد سيزدهم بحارالانوار علامه مجلسي به فارسي كه آن را به نام محمد شاه قاجار ترجمه كرده است و مكررا به چاپ رسيده، شرح قصيده ي برده بو صيري (متوفي656قمري همزمان با فتح بغداد به دست هلاكو خان سردار مغول ) ،قصيده اي بي نقطه در مدح خاندان عصمت و طهارت (ع) سروده و مولي شيخ علي بن عليرضا خويي خاك مرداني ولدياني (متوفي 1350 قمري) آن را تخميس نموده و سپس شرح كرده است .نسخه اي به خط شارح در كتابخانه ي سيد جلال محدث اورموي موجود بوده است و نيز ديوان شعري در مدح و رثاي  ائمه اطهار (ع).

منابع:

نام آوران اورميه ،صص66-67

دايرة المعارف تشيع،جلددوم ، ص 287

مشاهير علمي فرهنگي آذربايجان غربي، ص 134

http://urmuyurdu.mihanblog.com/post/42

هامي آزاده ائلين شاعيري وار                                  

من اسير ئللرين آه... شاعيري يم

حبيب ساهرين بويوك باباسي اوز عائله سي ايله بيرليك ده ميانانين ((ترك)) كنديندن كؤچوب تبريزين((سرخاب)) محله سينده يورد سالميشدي. ساهر 1282نجي گونش ايلي نين ياز فصلينده ((سرخاب)) محله سينده آنادان اولور. حبيب اوشاق ايكن، آتاسي تبريزين قانلي بير بلواسيندا اؤلدورولور و بئله ليكده بوتون عائله سي چوخ آغير ياشاييشا معروض قالير.